De naam Jacobite Train zal niet bij iedereen meteen een belletje doen rinkelen. Toch is deze trein één van de meest gewilde attracties van Schotland. Dat is niet alleen vanwege de prachtige route die je met deze klassieke stoomtrein aflegt, maar vooral ook vanwege de bekendheid als ‘Harry Potter trein’. In door J.K. Rowling geschreven boeken over de jonge tovenaar rijdt Harry Potter met de Hogwarts Express vanaf Platform 9 ¾ naar Zweinstein. De filmopnames zijn gemaakt op dit stuk van de West Highland Railway. De Jacobite Train rijdt over de noordelijke extensie van deze spoorroute.
De totale route van de Jacobite Train van Fort William naar Mallaig heeft een lengte van 41 kilometer en daar doe je iets meer dan twee uur over. De terugweg duurt iets korter omdat je dan een stop minder hebt. In kilometers is de afstand ongeveer 66 kilometer. Je reist dus met een gemiddelde snelheid van 30-35 kilometer per uur wat heel wat langzamer is dan de hedendaagse hogesnelheidstreinen. Gelukkig maar, want de lagere snelheid zorgt ervoor dat je optimaal kunt genieten van het prachtige Schotse landschap dat je met de trein doorkruist.
De Jacobite Train rijdt vanwege de weersomstandigheden niet gedurende het hele jaar. De eerste ritten worden doorgaans rond Pasen gereden en laatste treinen rijden eind oktober. Dit betreft een rit die in de ochtend vertrekt en waarbij je in de middag terugkeert. In het zomerseizoen (half mei tot half september) rijdt er een tweede trein. Die vertrekt net na de middag vanuit Fort William en je rijdt dan aan het einde van de middag terug zodat je in de avond terug bent in Fort William. Daarnaast is er in de winter vaak ook nog een speciale winterroute die in december gereden wordt.
De trein vertrekt vanuit het treinstation van Fort William richting Mallaig. De ochtendtrein vertrekt om 10:15 uur. Na ongeveer een half uurtje tuffen rijdt de trein rond 10:45 uur over het Glenfinnan Viaduct. Voor de ware Harry Potter-fans is dit het hoogtepunt van de hele tocht, want dit viaduct is ook in de film zelf zichtbaar. Je zult vanuit de trein zien dat er rond het viaduct mensen staan te wachten om de trein op foto of video vast te leggen. Als je aan de linkerkant van de trein zit dan heb je het beste zicht op hoe de trein over het viaduct rijdt.
Rond 10:58 uur stopt de trein in Glenfinnan, waar de trein ongeveer 24 minuten stil blijft staan. Dit biedt je de kans om het stationsmuseum te bezoeken dat hier gevestigd is. De volgende stop is in Arisaig. Daar stopt de trein rond 12:06 uur. Dit treinstation is het meest westelijke station van het vasteland van het Verenigd Koninkrijk. Na een korte stop vervolgt de trein zijn weg naar Mallaig, waar je rond 12:25 uur arriveert.
Je stop in Mallaig duurt ongeveer een uur en drie kwartier. Die kun je op verschillende manieren besteden. De meeste mensen benutten deze tijd om te gaan lunchen. Het is handig te weten dat pakweg 80-90% van de mensen in de trein ongeveer tegelijkertijd gaat lunchen. Het is daarom het handigste om direct naar de lunchplek van je keuze te gaan voordat deze vol is. En dat gebeurt al vrij snel! Je kunt dan na je lunch tijd gebruiken om Mallaig te verkennen.
De terugreis vertrekt om 14:10 uur vanuit Mallaig. Omdat er nu geen langere stop in Glenfinnan in de route zit, ben je ongeveer een uur en vijftig minuten onderweg. Je komt als het goed is rond 16:00 uur weer in Fort William aan.
De middagroute (alleen van half mei tot half september) vertrekt om 14:30 uur en komt rond 16:29 aan in Mallaig. Je krijgt daar iets meer tijd, ongeveer 2 uur, waarna je om 18:38 weer uit Mallaig vertrekt. Je hebt zo ruim de tijd voor het diner in Mallaig. Rond 20:31 uur ben je weer terug in Fort William.
De ritjes met de Jacobite Train zijn erg populair. Vooraf reserveren is daarom bijna een must. Doe dat het liefste ruim van tevoren, want de kans is erg groot dat je anders geen kaarten kunt reserveren. Je kunt de tickets kopen via de officiële site. Je kunt kiezen uit de standaard klasse en uit eerste klasse tickets. Bij de standaard klasse zit je aan tafels voor 4 personen in een coupé. De duurdere eerste klas tickets bieden plaatsen in luxere cabines waar je met maximaal 6 personen in kunt zitten. Voor kinderen tot en met 12 jaar gelden er kortingstarieven.
Als de trein uitverkocht is dan is de kans erg klein dat je via andere kanalen nog kunt kopen. Wel zijn er altijd een aantal kaarten die op de dag zelf in de losse verkoop gaan. Dat betreft zover wij weten tussen de 30 en 60 tickets per rit. Deze kaarten koop je niet aan het loket van het station, maar bij de trein zelf. Die komt ’s morgens rond 09:00 – 9:15 uur het station binnengereden. De eerste mensen staan vaak al rond acht uur te wachten om tickets te kopen. Als snel ontstaat er een wachtrij. Als je ver genoeg vooraan staat is de kans heel groot dat je tickets kunt kopen, maar naarmate je verder achteraan staat wordt die kans kleiner. Ook krimpt dan de kans dat je met je gezelschap bij elkaar zit. Handig om vooraf te weten is dat je niet met PIN of creditcard kunt betalen ter plaatse. Je moet dus voldoende contant geld bij je hebben om de tickets te kunnen afrekenen.
• Aangeschafte tickets zijn niet annuleerbaar.
• Roken is overal aan boord van de trein verboden.
• Het is niet toegestaan om uit een raamopening te hangen.
• Het is toegestaan om te eten en te drinken aan boord. Er is zelfs een restauratiewagon waar je snacks en zowel warme als koude drankjes kunt kopen.
• In de trein is een speciale souvenirwinkel aanwezig.
• Het aantal parkeerplaatsen direct rond het station is zeer beperkt. Grote kans dat je daarom op 10-15 minuten lopen van het station moet parkeren.
Het bescheiden stadje Fort William is de grootste plaats in het westelijke deel van de Schotse Hooglanden. Mensen verblijven hier vooral vanwege de Jacobite Train, maar het is ook een populaire uitvalsbasis om Ben Nevis te bezoeken of als tussenstop tijdens een rondreis door Schotland. Daarnaast is het het eindpunt van de populaire wandelroute West Highland Way. Opvallend is de grote hoeveelheid aan bed&breakfasts die je in Fort William aantreft. In het centrum kun je vooral eten, drinken en winkelen in de autovrije High Street. Op het gebied van bezienswaardigheden hoef je van Fort William zelf verder niet zoveel te verwachten met uitzondering van Neptune’s Staircase. Dit is een stelsel van acht achter elkaar gelegen sluizen waardoor schepen een totale hoogte van 19,5 meter overbruggen. Vanaf de rechterzijde van de Jacobite stoomtrein heb je een mooi uitzicht op deze ’trap van Neptunus’.
De eindhalte van de Jacobite Train is in Mallaig. Het kleine dorpje ontleent zijn bestaansrecht aan de veerboten naar Isle of Sky en aan het feit dat de Jacobite Train hier stopt. Deze trein zorgt dagelijks voor honderden gasten die willen eten en drinken. Voor de restaurants, pubs en twee supermarkten die Mallaig telt zorgt de aankomst van de trein voor een enorme economische impuls. De haven zorgt ook voor een beetje levendigheid in de zomermaanden. Dat is sowieso het toeristenseizoen in Mallaig. In de winter maakt het nog geen duizend inwoners tellende plaatsje regelmatig een desolate indruk.
Een leuke activiteit die je vanuit Mallaig kunt doen is een boottrio waarbij je walvissen, dolfijnen en andere zeedieren gaat spotten. Een deel van deze rondvaarten is zo gepland dat je het precies in kunt passen in de tijd dat de Jacobite Train stilstaat in Mallaig. Het nadeel is dan dat je de lunch of diner mist. Dat kun je oplossen door op de kade een lekkere bak met ‘fish & chips’ te kopen die je vervolgens lekker tijdens de terugreis met de trein oppeuzelt.
